Kırşehir İl Özel İdaresi Devleti Nasıl Zarara Uğrattı ?

2019 yıl sonunda açıklanması beklenen İl Özel İdaresi 2018 denetim raporu yayınlandı.Yayınlanan raporda Kırşehir İl Özel İdaresinin Devleti nasıl zarara uğrattığı gözler önüne serildi. Sayıştay Denetiminde Kırşehir İl Özel İdaresine ait birçok usulsüzlük tespit edilirken bunlardan 3'ü oldukça dikkat çekti.İşte Kırşehir İl Özel İdaresinin devleti zarara uğrattığı ve sayıştayın tespit ettiği o usulsüzlükler ; MÜTEAHHİTTEN KAYNAKLANAN BAKIM ONARIM BEDELLERİ DEVLET KAYNAKLARINDAN KARŞILANMIŞ ''Yapım İşlerinde 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 30’uncu Maddesi Gereğince Kesin Kabulden İtibaren Yüklenici ve Alt Yükleniciye Getirilen 15 Yıllık Sorumluluk Mükellefiyeti Gözetilmeden İl Özel İdaresi Bütçesinden Bina Bakım Onarımı Yapılması'' tespiti altında yapılan değerlendirmede , '' Kırşehir ilinde bulunan okul ve muhtelif kamu binalarına ait kesin kabulden sonraki 15 yıllık sürede oluşan bakım onarım giderlerinin, herhangi bir ‘teknik heyet tespiti’ olmadan İl Özel İdaresi bütçesinden karşılandığı tespit edilmiştir. Oysa 4735 sayılı Kanun’un 30’uncu maddesi ile Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 20 ve 25’nci maddelerinin son fıkraları gereğince yapım işlerinde yüklenici ve alt yükleniciler, yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, yapının tamamı için işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine kadar sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de 15 yıl süreyle müteselsilen sorumlu olup bu zarar ve ziyanın genel hükümlere göre (rızaen tahsilât veya alacak davası açılarak) yüklenici ve alt yüklenicilere ikmal ve tazmin ettirilmesi gerekmektedir. '' ifadelerine yer verildi.Buna göre ; Kırşehir'de yaptırılan okul ve kamu binalarından 15 yıl boyunca müteahhit firmanın sorumlu olduğu.Yüklenici firmadan kaynaklı bakım ve onarım giderlerinin müteahhit firmadan talep ya da tahsil edilmediği bunun yerine il özel idare bütçesinden karşılandığı tespit edildi.Böylece devlet zarara uğratıldı. JEOTERMAL KAYNAK KULLANAN İŞLETMELERDEN ÜCRET ALINMAMIŞ Aynı raporda , '' Jeotermal Kaynağı Kullanan İşletmelerden Jeotermal Su Kullanım Bedeli Alınmaması'' tespiti yapıldı.Jeotermal ısınma için ücret ödeyen vatandaşların aksine jeotermal kaynak kullanarak kazanç sağlayan işletmelerden ücret alınmadığı belirlendi.Raporda şöyle denildi, '' Kırşehir İl Özel İdaresince Turizm İşletme Belgeli Termal Tesislerden kullandıkları jeotermal su miktarına göre belirlenecek birim fiyatlar üzerinden su kullanım bedeli tahsil edilmesi gerekmektedir. 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu’nun 17/1 inci maddesinin 2 nci bendinde 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca ilan edilen kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezlerinde, turizm belgeli tesislerin jeotermal su kullanım bedelinin kullanılan su miktarına göre belirleneceği belirtilmiştir. 5686 sayılı Kanun gereğince çıkartılan Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin 25/6 ncı maddesinde “Turizm belgeli tesislerde jeotermal su miktarı, metreküp birim cinsinden hesaplanmak suretiyle debi ölçer, sayaç ve benzeri teknik aletlerle yılda en az dört kez olmak üzere belirli periyotlarda ölçülür ve ölçümü takiben iki ay içerisinde jeotermal su kullanım bedeli tahsil edilir. Turizm belgeli tesislerin kullandığı jeotermal su miktarı belirlendikten sonra her bir Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi ile Turizm Merkezi için; jeotermal kaynak üretim ve dağılım yöntemi, maliyeti ve Jeotermal kaynağın özelliklerine göre ilgili İdare tarafından ayrı ayrı belirlenen birim fiyat üzerinden jeotermal su kullanım bedeli alınır…. Jeotermal akışkan birim fiyatı her takvim yılı başında İlgili İdarece yeniden belirlenir.” denilmekte, 25/7 nci maddede ise bu alanlarda üretilen jeotermal akışkanın bu alanlar dışındaki turizm belgeli tesislerde de kullanılması halinde bu madde hükümlerinin uygulanacağı belirtilmektedir. Anlaşılacağı üzere il özel idaresince termal su kullanan tesislerin sayaç vb. teknik aletlerle kullandıkları su miktarının ölçülerek, İl Genel Meclisince her yıl belirlenecek birim fiyatlar üzerinden su kullanım bedellerinin tahsil edilmesi gerekmektedir. Ancak İl Genel Meclisince su kullanım bedellerine ilişkin tarifenin belirlenmediği ve turizm belgeli termal tesislerden su kullanım bedeli alınmadığı, dolayısıyla yasa hükmünün işletilmediği, hem bir gelir kaynağından yararlanılmadığı gibi jeotermal su kaynaklarının T.C. Sayıştay Başkanlığı Kırşehir İl Özel İdaresi 2018 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 22 dikkatli kullanılması ile ilgili farkındalık yaratacak bir bilginin elde edilemediği tespit edilmiştir.'' denildi. ELEKTRİK DAĞITIM ŞİRKETİNİN YAPMASI GEREKEN GİDER İL ÖZEL İDARESİ TARAFINDAN YAPILMIŞ , TALEP DE EDİLMEMİŞ Sayıştay raporunda yer alan bir diğer usulsüzlük de ; '' Dağıtım Şirketince Yapılması Gereken Ancak Çeşitli Nedenlerle İdare Bütçesinden Karşılanan Dağıtım Tesis Giderlerinin Elektrik Dağıtım Şirketinden Talep Edilmemesi '' Bu bölümde aynen şu ifadelere yer verildi ; ''Kırşehir İl Özel İdaresi tarafından yapımı gerçekleştirilen bazı okul ve hizmet binaları için gerekli olan trafo kurulum giderlerinin İl Özel İdaresince karşılandığı tespit edilmiştir. Ancak ilgili kamu binalarının hizmete açılmasının gecikmemesi için Kırşehir İl Özel İdaresince karşılanan enerji dağıtım şirketi uhdesindeki söz konusu yatırım tesis giderlerinin ilgili enerji dağıtım şirketinden yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri gereğince en fazla on iki aylık eşit taksitle ve kanuni faizleri ile birlikte geri alınması gerektiği; bununla beraber söz konusu tesis ve trafoların bakımının yüksek maliyet, teknik donanım ve uzmanlık gerektirmesi nedeniyle (hukuki açıdan dağıtım şirketine devredilmiş kabul edilen) bu tesislerin kaydi olarak da müştemilatı ile birlikte ilgili dağıtım şirketine devredilmesi gerektiği; ayrıca elektrik bağlantı talep yazısının, bina tamamlandıktan sonra değil, ihale öncesi yazılarak enerji bağlantı noktasının önceden belirlenmesi ve bu meyanda dağıtım şirketine gerekli yatırım ve tesisi yapabilmesi için zaman tanınmasının yerinde olacağı değerlendirilmektedir.'' Yukarıda belirlenen bulgularla birlikte Kırşehir İl Özel İdaresinin devleti mali anlamda büyük ölçüde zarara uğrattığı Sayıştay raporuyla da ortaya çıkarılmış oldu.